
آموزش مربای هویج رنده شده بدون شکرک
مربای هویج خوشمزهس به این شرط که شکرک نزنه. اصلاً روایت داریم که صبحونه بدون مربا، اونم مربای هویج، مثل چایی بدون قنده! حالا فکر کن یه مربای هویج خوشرنگ و لعاب درست کردی، کلی هم ذوقشو داری، بعد یهو میبینی شکرک زده و کل زحمتت به باد رفته. اصلاً یه وضعیه! ولی نگران نباش، تو این مقاله قراره فوت و فن یه مربای هویج رندهشدهی توپ و بدون شکرک رو یادت بدم که انگشتاتم باهاش بخوری. پس اگه دلت یه مربای هویج خونگی بینظیر میخواد، با من همراه باش.

مواد لازم
هویج: ۱ کیلوگرم
شکر: ۱ کیلوگرم (بعضیها یه کم کمتر یا بیشتر هم میریزن، بستگی به ذائقهات داره، مثلاً میتونی از ۷۰۰ گرم تا ۱ کیلوگرم بریزی)
آب: حدود ۲ تا ۳ لیوان
گلاب: نصف استکان (برای عطر و بوی بهشتیش!)
آبلیمو یا جوهر لیمو: ۱ قاشق غذاخوری آبلیمو یا نوک قاشق چایخوری جوهر لیمو (این همون فوت کوزهگری برای جلوگیری از شکرک زدنه)
خلال بادام یا پسته (اختیاری): به مقدار دلخواه (برای خوشگلتر شدن و یه کم قرتیبازی!)
وانیل (اختیاری): نوک قاشق چایخوری (بعضیا دوست دارن، بعضیا نه)
هل (اختیاری): چند دانه یا کمی پودر هل (اینم برای عطر بیشتره)
اینا یه جورایی مواد پایه هستن. بعضیها ممکنه یه چیزایی کم و زیاد کنن، ولی اصل کاریها همینان.

طرز تهیه
مرحله اول: آمادهسازی هویجها (همون قسمت پرزحمت ولی مهم ماجرا!)
اول از همه هویجهای خوشگل و آبدار رو سوا کن. هرچی هویجهات تازهتر و باکیفیتتر باشن، مربات هم خوشمزهتر میشه. سعی کن هویجهای خیلی ریز یا خیلی درشت انتخاب نکنی، یه سایز متوسط و قلمی بهترین گزینهاس.
هویجها رو خوبِ خوب بشور که هیچ گِل و کثیفی روشون نمونه. بعدش با یه پوستکن تیز پوستشون رو بگیر. سعی کن یه لایه نازک از پوست رو برداری که همهی ویتامینهاش از بین نره.
حالا وقت رنده کردنه! اینجا دوتا راه داری:
رنده درشت:
اگه دوست داری تیکههای هویج تو مربا مشخص باشه و یه جورایی زیر دندون بیاد، از رنده درشت استفاده کن. اینجوری مربات مجلسیتر هم میشه
رنده ریز:
اگه دوست داری مربات یه دستتر و نرمتر باشه، با رنده ریز رندهشون کن. بعضیها حتی هویج رو پوره میکنن، ولی برای این دستور ما همون رنده شده مد نظرمونه.
هویجهای رنده شده رو بریز تو یه قابلمه مناسب. جنس قابلمه هم مهمه ها! بهتره از قابلمه لعابی یا استیل استفاده کنی. قابلمههای مسی هم خوبن ولی ممکنه رنگ مربا رو یه کم تغییر بدن. قابلمه آلومینیومی و رویی هم بهتره استفاده نکنی چون ممکنه با مواد مربا واکنش بدن.
مرحله دوم: پخت اولیه هویج (نرم شدن قبل از شیرین شدن!)
اون ۲ تا ۳ لیوان آبی که گفتم رو بریز روی هویجهای رنده شده توی قابلمه. مقدار آب باید در حدی باشه که روی هویجها رو بگیره، ولی نه اونقدر که خیلی شناور بشن.
قابلمه رو بذار روی حرارت ملایم. در قابلمه رو هم بذار و اجازه بده هویجها برای حدود ۲۰ دقیقه تا نیم ساعت بپزن و یه کم نرم بشن. هدف اینه که هویج از اون حالت خام بودن دربیاد، ولی نه اینکه له بشه. باید هنوز یه کم فرم داشته باشه.

مرحله سوم: اضافه کردن شکر و شروع جادوی مربا!
بعد از اینکه هویجها یه کم نرم شدن، شکر رو بهشون اضافه کن. مواد رو با یه قاشق چوبی یا سیلیکونی تمیز و خشک، آروم هم بزن تا شکر با هویجها مخلوط بشه و شروع کنه به آب شدن.
حرارت همچنان باید ملایم باشه. مربا باید یواش یواش بجوشه و به قوام بیاد. اگه حرارت زیاد باشه، شربت مربا زود تبخیر میشه، هویجها خوب نمیپزن و مربات هم شکرک میزنه. پس صبور باش!
از این مرحله به بعد، دیگه در قابلمه رو نذار. چون بخار آب باعث میشه مربا شکرک بزنه.
هر از چند گاهی مربا رو آروم هم بزن تا ته نگیره. حواست باشه که کف روی مربا رو هم باید بگیری. یه کفگیر تمیز بردار و هر کفی که روی سطح مربا جمع میشه رو آروم جدا کن و دور بریز. این کار باعث میشه مربات شفافتر و خوشرنگتر بشه و دیرتر هم کپک بزنه.
مرحله چهارم: رسیدن به قوام و اضافه کردن چاشنیها (فوت و فن اصلی!)
پخت مربا با حرارت ملایم ادامه پیدا میکنه تا شربت مربا به قوام مناسب برسه. چقدر طول میکشه؟ خب این بستگی به مقدار مربا و قدرت شعلهات داره، ولی معمولاً حدود ۴۵ دقیقه تا ۱ ساعت و حتی بیشتر هم ممکنه زمان ببره.
چطوری بفهمیم مربا به قوام رسیده؟
چندتا راه هست:
یه کم از شربت مربا رو با قاشق بردار و بذار تو یه نعلبکی تمیز و سرد (میتونی چند دقیقه نعلبکی رو تو فریزر بذاری). بعد با انگشت یه خط وسطش بکش. اگه دو طرف خط آروم به هم رسیدن یا اصلاً به هم نرسیدن، یعنی قوامش خوبه. اگه سریع به هم چسبیدن، یعنی هنوز شله و باید بیشتر بجوشه.
یه قطره از شربت رو بین دوتا انگشتت تست کن. اگه حالت کشسانی داشت و مثل عسل رقیق بود، یعنی آمادهاس
وقتی قاشق رو توی شربت میزنی و بالا میاری، آخرین قطرههایی که از قاشق میچکه باید سنگین و کشدار باشن.
حدود ۱۵ دقیقه مونده به آخرای پخت و وقتی که دیگه مطمئن شدی مربا داره به قوام میرسه، وقت اضافه کردن گلاب، وانیل (اگه دوست داری) و هل (اگه استفاده میکنی) هست. اینا رو اضافه کن و آروم هم بزن.

و اما مهمترین قسمت برای جلوگیری از شکرک زدن:
حدود ۵ دقیقه مونده به اینکه شعله رو خاموش کنی، اون ۱ قاشق غذاخوری آبلیمو یا نوک قاشق چایخوری جوهر لیمو رو اضافه کن و خوب هم بزن. این کار باعث میشه تعادل اسیدی مربا حفظ بشه و شکرک نزنه. یادت باشه بیشتر از این مقدار نریزی چون مربات ترش میشه.
اگه دوست داری خلال بادام یا پسته هم بریزی، الان وقتشه. البته بهتره خلالها رو از قبل یه کم تو گلاب خیس کنی که نرم بشن و عطر بهتری هم بگیرن.
مرحله پنجم: خنک شدن و بستهبندی (پایان خوش!)
بعد از اینکه آبلیمو رو اضافه کردی و ۵ دقیقهای جوشید، شعله رو خاموش کن. یه دمکنی تمیز روی در قابلمه بذار و درش رو نیمهباز قرار بده (یا اصلاً در نذار و فقط دمکنی بذار). این کار کمک میکنه بخار اضافی خارج بشه و مربا آب نندازه و شکرک هم نزنه. اجازه بده مربا توی همون قابلمه و در دمای محیط کاملاً خنک بشه. عجله نکن! این خنک شدن تدریجی هم خیلی مهمه.
وقتی مربا کاملاً سرد شد، اون رو توی شیشههای تمیز و خشک و استریل شده بریز. چطوری شیشه رو استریل کنیم؟ میتونی شیشهها و درهاشون رو چند دقیقه توی آب جوش بجوشونی یا توی فر با دمای پایین حرارت بدی و بعد بذاری خشک بشن.
در شیشهها رو محکم ببند و مربا رو توی یخچال نگهداری کن. این مربا اگه درست تهیه بشه و خوب نگهداری بشه، برای مدت طولانی قابل استفادهاس.
چندتا نکته تکمیلی و مهم که نباید یادت بره
قاشق تمیز
همیشه از قاشق تمیز و خشک برای هم زدن یا برداشتن مربا استفاده کن. قاشق خیس یا چرب باعث کپک زدن مربا میشه.
میزان شیرینی
اگه دوست داری مربات کمتر شیرین باشه، میتونی مقدار شکر رو تا حدود ۷۰۰-۸۰۰ گرم برای هر کیلو هویج کم کنی. ولی یادت باشه شکر علاوه بر شیرین کردن، نقش نگهدارنده هم داره. پس خیلی هم کمش نکن.
رنگ مربا
برای اینکه مربات خوشرنگتر بشه، میتونی از هویجهای نارنجی پررنگ استفاده کنی. بعضیها یه کوچولو زعفران دمکرده هم آخرای پخت اضافه میکنن که البته طعمش رو هم یه کم تغییر میده.
تست شکرک نزدن
اگه بعد از خنک شدن کامل مربا، دیدی یه لایه نازک شکر روی سطحش بسته، یعنی یه جای کار ایراد داشته. یا شربت بیش از حد غلیظ شده، یا آبلیمو کم ریختی، یا حرارت خیلی زیاد بوده.

جمعبندی
مربای هویج رندهشدهی دبش و عالی ما هم آماده شد. اگه نکتههاشو خوب رعایت کنین، به هیچ وجه من الوجوه شکرک نمیزنه و تا مدتها میتونین از طعم بینظیرش لذت ببرین. یادتون باشه که راز یه مربای خوب، اول از همه تو انتخاب مواد اولیه باکیفیت و بعدش تو حوصله و دقتیه که موقع پخت به خرج میدین. اون قضیهی حرارت ملایم، کفگیری بهموقع، قوام اومدن درست شربت و از همه مهمتر، اضافه کردن آبلیمو یا جوهر لیمو تو لحظهی طلایی، فوت کوزهگری ماجراست که مرباتون رو از یه مربای معمولی به یه مربای حرفهای تبدیل میکنه. پس دست به کار بشین و با این دستور یه شیشه پر از مربای هویج خوشرنگ و لعاب درست کنین و صبونههاتون رو باهاش شیرینتر و دلچسبتر کنین. مطمئنم که اگه یه بار با این روش درست کنین، دیگه سراغ هیچ دستور دیگهای نمیرین. نوش جونتون.
سوالات متداول
چرا با اینکه همه مراحل رو طبق دستور رفتم، بازم مربام یه کم شکرک زد؟
چندتا دلیل میتونه داشته باشه رفیق. یکی اینکه شاید شربت مربات بیش از حد غلیظ شده باشه؛ یعنی زیاد جوشیده. دوم اینکه ممکنه مقدار آبلیمو یا جوهر لیمویی که ریختی کافی نبوده. یا شایدم موقع پخت، شکرهایی که به دیواره قابلمه پاشیده شده رو خوب پاک نکردی و اونا دوباره برگشتن توی مربا و باعث شکرک شدن. حرارت خیلی زیاد هم میتونه مقصر باشه. دفعه بعد این موارد رو با دقت بیشتری چک کن.
میشه شکر کمتری تو مربای هویج بریزم؟ مثلاً نصف مقدار هویج؟
شکر علاوه بر اینکه مربا رو شیرین میکنه، نقش نگهدارنده هم داره. اگه خیلی شکر رو کم کنی، مربات زودتر خراب میشه و ممکنه اون قوام و شفافیت لازم رو هم پیدا نکنه. معمولاً میگن حداقل ۷۰۰ گرم شکر برای ۱ کیلو هویج لازمه. اگه خیلی شیرین دوست نداری، میتونی تا این حد کمش کنی، ولی کمتر از اون ریسکه.
اگه آبلیمو یا جوهر لیمو دم دستم نبود، چی کار کنم که مربام شکرک نزنه؟
راستش آبلیمو و جوهر لیمو بهترین گزینهها هستن. ولی اگه هیچکدوم رو نداشتی، بعضیها از یه قاشق چایخوری سرکه سفید هم استفاده میکنن، البته خیلی کم که طعم مربا رو عوض نکنه. یه راه دیگه هم اینه که چندتا دونه آلبالو یا یه تیکه کوچیک سیب ترش (که بعداً از مربا خارج کنی) موقع پخت به مربا اضافه کنی؛ اسید طبیعی اونا یه کم کمک میکنه. ولی بازم تاکید میکنم، آبلیمو یا جوهر لیمو مطمئنتره.
از کجا دقیقاً بفهمم که شربت مربا به قوام رسیده و باید زیرشو خاموش کنم؟ اون تست نعلبکی یه کم گیجکنندهاس.
حق داری، اولش شاید یه کم قلق داشته باشه. علاوه بر تست نعلبکی، میتونی به این هم توجه کنی که وقتی مربا داره میجوشه، حبابهای روی سطحش بزرگتر و سنگینتر میشن و دیرتر میترکن. یعنی شربت داره غلیظ میشه. یه راه دیگه اینه که یه قاشق از شربت رو برداری، بذاری یه کم خنک شه (نه کامل)، بعد بریزی پایین. اگه مثل عسل کش بیاد و قطرههای آخرش با مکث و سنگین بچکه، یعنی خوبه. نگران نباش، با یکی دو بار درست کردن دستت میاد.
چرا مربای هویج من خیلی سفت شده، مثل سنگ! یا برعکس، خیلی شل و آبکیه؟
اگه مربات خیلی سفت شده، یعنی بیش از حد جوشیده و آبش زیادی تبخیر شده. برای رفعش میتونی یه کم آب جوش (خیلی کم، مثلاً یکی دو قاشق) بهش اضافه کنی و بذاری چند دقیقه آروم بجوشه تا دوباره رقیقتر بشه. اگه هم خیلی شله، یعنی هنوز به قوام نرسیده و باید بیشتر روی حرارت ملایم بمونه تا آب اضافیش تبخیر بشه و غلیظتر بشه.
مربای هویج خونگی رو تا چه مدت میتونم تو یخچال نگه دارم؟
اگه مربات رو طبق اصول درست کرده باشی، یعنی شکرش کافی باشه، خوب به قوام رسیده باشه، از آبلیمو استفاده کرده باشی و تو شیشهی تمیز و استریل ریخته باشی، راحت تا ۶ ماه و حتی بیشتر هم تو یخچال سالم میمونه. البته به شرطی که هر بار با قاشق تمیز و خشک ازش برداری.
میتونم از هویج یخزده هم برای مربا استفاده کنم؟
بهتره که از هویج تازه استفاده کنی چون بافت و طعم بهتری به مربات میده. هویج یخزده بعد از یخزدایی معمولاً یه مقدار از آبش رو از دست میده و ممکنه بافتش یه کم شل بشه و مربات اونجوری که باید، نشه. ولی اگه مجبور شدی، سعی کن آب اضافیش رو خوب بگیری.
چرا رنگ مربای هویج من اونقدر که باید، نارنجی خوشرنگ و شفاف نشده؟
چندتا دلیل داره. اول اینکه کیفیت خود هویج مهمه؛ هویجهای پررنگتر، مربای خوشرنگتری میدن. دوم اینکه اگه کف روی مربا رو موقع پخت خوب نگیری، مربات کدر میشه. استفاده از قابلمه نامناسب (مثل آلومینیومی) هم میتونه روی رنگ تاثیر بذاره. بعضیها برای رنگ بهتر، یه کوچولو زعفران دمکرده هم آخرای پخت اضافه میکنن.
اگه یادم بره کف روی مربا رو بگیرم، چی میشه؟ خیلی مهمه؟
گرفتن کف روی مربا چندتا فایده داره. یکی اینکه مربات شفافتر و خوشرنگتر میشه. دوم اینکه اون کفها میتونن باعث زودتر خراب شدن یا کپک زدن مربا بشن. اگه فراموش کردی، خیلی فاجعه نیست، ولی اگه یادت باشه و انجام بدی، کیفیت نهایی مربات بهتر میشه.
میتونم ادویههای دیگهای مثل دارچین یا زنجبیل هم به مربای هویج اضافه کنم؟
آره چرا که نه! مربا درست کردن یه جورایی سلیقهایه. اگه طعم دارچین یا زنجبیل رو دوست داری، میتونی یه تیکه چوب دارچین کوچیک یا یه مقدار خیلی کم پودر زنجبیل (چون طعمش غالبه) همراه با گلاب و هل به مربا اضافه کنی. فقط حواست باشه که طعم اصلی هویج رو تحتالشعاع قرار نده. همیشه اول با مقدار کم شروع کن.
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.